Günlük hayatımızda sık sık kullandığımız sokaklar, eğitim yapıları, restoranlar ve yaşam alanlarının ortak birçok noktası olduğu bilinen bir gerçek. Peki bu mekanların aslında kullanıcı ile güçlü bir diyalog içerisinde olduğunu ne kadar farkındayız ?
Henry Moore, Two Forms
Bu şaşırtıcı süreç aslında çok uzun bir geçmişle var olmuştur. Alain de Button'un da incelediği bir örnek olan 20. Yüzyıl soyut heykel koleksiyonlarını incelemekle başlayalım. Bu eserler zamanında büyük bir şaşkınlık,beğeni ve bir yandan ise büyük bir öfkeye yer vermiştir. İnsanların uzun bir süre anlamlandıramadığı bu çalışmalar sanatçılar tarafından farklı temalarda işlenmeye devam ederken anlatmak istedikleri sosyal mesajlar da beğeni ile karşılanma sürecine devam etmiştir. Böylelikle günümüze kadar uzanan bir mekansal diyalog başlamıştır.
Alberto Giacometti, Le Select kafesinin La Coupole’dan görünümü
Herhangi bir nesneyi yada eseri var olan özellikleri dışında başka anlamlar yükleyerek değerlendirebiliriz. Bu bizi aslında kullandığımız nesnelerde, ürünlerde veya tasarımlarda ruhsal olarak etkilenme ve harmanlama ile çevreleyen bir etkidir.
Mobilya ve mekanların canlı varlıklarla özdeşleştirilmesi aslında insanların yapısı gereği zihninde çağrıştırdığı insan yada hayvan figürleri ile benzerlikler yakalayıp mekana karakter yüklemesi ile sonuca ulaşır. Beğendiğimiz mekanlarda özlem duyduğumuz duyguları tetikleyen objeler ve mobilyalar olurken, rahatsızlık hissi duyduğumuz yerlerde ise biraz daha yüzeysel hatlardan oluşan alanların sebep olduğunu gözlemleriz.
Kadeh ve bardak örnekleri ile nesnelerin hatlarına göre yansıttıkları duygular incelemesi
Bir parfüm veya kahve kokusunun çocukluk anılarını hatırlatması gibi, bir mekanın çizgileri ve tasarım üslubu da birçok alana gönderme yapabilecek konumdadır. İnsanlardaki bu bağlantı kurma yeteneği, tasarımcılar tarafından farkında olunan bir olgudur. Tasarımda verilen her karar, temelinde bu bağlantının sonucudur.
Örnek olarak yaşam alanlarımızı incelediğimizde göze çarpan ilk detay zemin ve duvar rengi olur. Sonrasında ise mobilyaları ve tasarım üslubunu inceleriz. Bir sandalyeyi ele aldığımızda düz sırtı olan bir sandalyenin ciddi ve net bir tavrı varken, kıvrımlı bir sandalyenin daha ziyade neşe çağırıştırdığını fark edebiliriz.
Jasper Morrison, ATM masa
Görsel zevklerimiz ve değerlerimiz doğrultusunda oluşan bu duygu durumlarının direkt olarak herkes tarafından kabul görmüş güzellik algıları olması mümkün değildir. İnsanların özlemini duyduğu veya kendini rahat hissettikleri mekanların değişkenlik gösterdiği muhtemel bir olgudur. Fakat tasarımı oluşturan evrensel bir sebep vardır ; mutluluk. Sthendal'ın da ifade ettiği gibi ' Güzellik bir mutluluk vaadidir.' Asıl önemli olan yaşadığımız mekanlarda bunu yansıtmaktır.
Duckett House, John Pardey
Comments